Tinish belgilari haqida

Quyidagi qoidalar Unicode yordamida matn terishda tinish belgilaridan toʻgʻri foydalanishga qaratilgan.

Qoʻshtirnoqlar

Ingliz tilida raqamli muhitda standart klaviaturadagi “ (qoʻshtirnoq) va ’ (yakka tirnoq) belgilaridan foydalanish odatiy hol. Oʻzbek tilida esa, imlo qoidalari boshqacha boʻlib, matbuot va rasmiy hujjatlarda quyidagi qoʻshtirnoqlardan foydalaniladi.

Lotin oʻzbek yozuvi: Lotin alifbosidagi oʻzbek tilida “…” (inglizcha “dubl-sferik” qoʻshtirnoqlar) asosiy (tashqi) qoʻshtirnoqlar hisoblanadi. Matn ichida, yaʼni qoʻshtirnoqlar ichida boshqa bir soʻz yoki gap qoʻshtirnoqqa olinadigan boʻlsa, ‘…’ (yakka) qoʻshtirnoqlardan foydalaniladi.

• Misol: U shunday dedi: “Unga ‘salom’ deganimni ayting”.

Kiritish usullari

Tashqi: “…”

• HTML kodlari: “ (ochish) va ” (yopish)
• Unicode kodlari: “ (ochish) va ” (yopish)
• Windowsʼda kiritish uchun Alt tugmasini bosib turgan holda, raqamlar klaviaturasida 0147 (ochish) yoki 0148 (yopish) tering.
• macOSʼda kiritish uchun Option + [ (ochish) yoki Option + Shift + [ (yopish) tugmalarini bosing.

Ichki: ‘…’

• HTML kodlari: ‘ (ochish) va ’ (yopish)
• Unicode kodlari: ‘ (ochish) va ’ (yopish)
• Windowsʼda kiritish uchun Alt tugmasini bosib turgan holda, raqamlar klaviaturasida 0145 (ochish) yoki 0146 (yopish) tering.
• macOSʼda kiritish uchun Option + ] (ochish) yoki Option + Shift + ] (yopish) tugmalarini bosing.

Kirill oʻzbek yozuvi: Kirill alifbosidagi oʻzbek tilida asosiy (tashqi) qoʻshtirnoqlar sifatida «…» (fransuzcha yoki “dubl-shevron”) qoʻshtirnoqlaridan foydalaniladi. Agar ularning ichida qoʻshtirnoqlar kerak boʻlsa, „…“ (nemischa “dubl-sferik”) qoʻshtirnoqlari ishlatiladi.

• Misol: У шундай деди: «Унга „салом“ деганимни айтинг».

Kiritish usullari

Tashqi: «…»

• HTML kodlari: « (ochish) va » (yopish)
• Unicode kodlari: « (ochish) va » (yopish)
• Windowsʼda kiritish uchun Alt tugmasini bosib turgan holda, raqamlar klaviaturasida 0171 (ochish) yoki 0187 (yopish) tering.

Ichki: „…“

• HTML kodlari: yoʻq
• Unicode kodlari: „ (ochish) va “ (yopish)

Tire belgilari

Qisqa tire (En dash, –): Bu belgi asosan oraliqni, masofani yoki chegarani koʻrsatish uchun sonlar oʻrtasida ishlatiladi.

• Misol: 2020–2025 yillar, 12:00–14:00, Toshkent–Samarqand.

HTML kodi: –
Unicode kodi: –

Windowsʼda kiritish uchun Alt tugmasini bosib turgan holda, raqamlar klaviaturasida 0150 ni tering. macOSʼda kiritish uchun Option + - (defis) tugmalarini bosing.

Uzun tire (Em dash, —): Bu belgi fikrni, izohni yoki maʼnoni ajratib koʻrsatish uchun ishlatiladi. Gap ichida undan oldin va keyin boʻsh joy qoldirilmaydi.

• Misol: Mening hayotim — bu kurash. Buni unga aytdim — lekin u eshitmadi.

HTML kodi: —
Unicode kodi: —

Windowsʼda kiritish uchun Alt tugmasini bosib turgan holda, raqamlar klaviaturasida 0151 ni tering. macOSʼda kiritish uchun Option + Shift + - (defis) tugmalarini bosing.

Uzilmas boʻshliq (Non-breaking space)

Bu belgi satr uzilishining oldini olish uchun ishlatiladi. U, masalan, son bilan birlik ajralib qolmasligini taʼminlaydi.

Qoidalar:

• Raqam va oʻlchov birligi oʻrtasida: 150 km/soat, 20 soat.

• Raqam va valyuta belgisi oʻrtasida: 20 $.

• Qisqartmalar bilan bogʻliq soʻzlarda, masalan, F. I. O..

HTML kodi:  
Unicode kodi:  

Windowsʼda kiritish uchun Alt tugmasini bosib turgan holda, raqamlar klaviaturasida 0160 ni tering. macOSʼda kiritish uchun Option + Space tugmalarini bosing.